غربالگری سلامت (health screening ) به عنوان یکی از روشهای اصلی پیشگیری ثانویه به معنای پایش وضعیت سلامت در افراد بدون علامت و سالم با استفاده از معاینات و تست‌های آزمایشگاهی یا پاراکلینیکی به صورت دوره ای در فواصل زمانی تعریف شده و معین می‌باشد. هدف اصلی از غربالگری سلامت جامعه، تشخیص زودهنگام بیماری‌ها در مرحله نهفته و پیش بالینی (pre-clinical ) بوده به گونه ای که این تشخیص زودهنگام بتواند باعث افزایش بقاء و طول عمر گردد. غربالگری سلامت به چند گونه انجام می‌شود:
 ۱. غربالگری سلامت عمومی‌(general health screening ) که در جامعه عمومی‌انجام می‌شود.
 ۲. غربالگری سلامت در شاغلین (occupational health screening ) که با توجه به نوع و میزان مواجهات زیان آور هر شاغل بطور اختصاصی انجام می‌شود.
 ۳. غربالگری سلامت در گروه‌های خاص ( مانند غربالگری هیپوتیروئیدی و یا کاهش شنوایی در نوزادان) به دلایل متعدد، غربالگری سلامت عمومی‌در کارگران در کنار غربالگری سلامت شغلی از اهمیت فراوانی برخوردار است. در حال حاضر این نوع غربالگری بدون وجود قانون یا دستورالعملی مدون و در قالب انجام آزمایشاتی مانند قندخون (FBS )، لیپیدهای سرم، آنالیز ادرار، CBC  و...) بطور رایج در معاینات دوره ای شاغلین در حال انجام می‌باشد بطوریکه این مساله باعث شده است بسیاری از آزمایشات، خارج از اصول انجام شده که باعث تحمیل هزینه‌های زیاد می‌شود. این مبحث با هدف آشنایی پزشکان با اصول انجام تست‌های غربالگری سلامت عمومی‌و در راستای کمک هر چه بیشتر به هدفمند کردن این نوع غربالگری در معاینات دوره ای شاغلین در وبلاگ قرار داده شده است. دلایلی که انجام غربالگری سلامت عمومی‌ در شاغلین را در کنار سایر معاینات و آزمایشات ضروری می‌سازد به شرح زیر می‌باشند. هدف اصلی معاینات شغلی حفظ و ارتقاء همه جانبه سلامت جسمی‌و روانی شاغلین است سلامت عمومی‌جزیی از سلامت شاغل است. نیروی کار به عنوان نیروی مولد و بخش عمده ای از جمعیت، فرصت کافی برای رسیدگی به سلامت عمومی‌خود نداشته و معاینات دوره ای بهترین فرصت برای رسیدگی به وضعیت سلامت آنهاست پیشگیری از بیماری‌هایی نظیر دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی، فشار خون و باعث حفظ سلامت کارگر و کاهش ناتوانی و افزایش بهره وری اقتصادی برای کارگر، کارفرما و جامعه خواهد شد. انجام آزمایشات غربالگری عمومی‌نیز همانند سایر خدمات درمانی و پیشگیرانه دارای اصول و الزاماتی هستند و اگر اصول و الزامات انجام آنها رعایت نشوند منجر به افزایش گزاف هزینه‌ها خواهند شد در حالیکه این افزایش هزینه نفع بیشتری به دنبال ندارد. موارد مهمی‌که در غربالگری سلامت عمومی‌باید به آنها توجه داشت پاسخ به سوالات زیر می‌باشند:
۱. کدام بیماری‌ها قابل غربالگری هستند؟ ۲. فواصل انجام آزمایشات و سن شروع و پایان غربالگری چگونه تعیین می‌شوند؟ ۳. نحوه انجام غربالگری در افراد پرخطر و بدون خطر چه تفاوت‌هایی دارد؟ ۴. مراجع معتبر تعیین روش غربالگری سلامت عمومی‌در دنیا کدام سازمان‌ها هستند؟ ۵. چه تست‌هایی در غربالگری هر بیماری بکار روند؟ سوال اول: کدام بیماری‌ها قابل غربالگری هستند؟ تمام بیماری‌ها قابل غربالگری نیستند بلکه فقط بیماری‌هایی قابل غربالگری هستند که تمام شرایط زیر در مورد آنها موجود باشد سیر بیماری کاملا شناخته شده باشد ; بیماری، مرحله نهفته طولانی داشته باشد; در مرحله نهفته، درمان موثر داشته باشد ; بار بیماری در جامعه قابل توجه باشد ( بیماری، شایع باشد) ; بیماری، موربیدیتی و مورتالیتی قابل توجه داشته باشد ; تشخیص بیماری ، انگی برای فرد در پی نداشته باشد. بر این اساس و با توجه به تمام معیارهای فوق، مهمترین بیماری‌هایی که در حال حاضر قابل غربالگری هستند شامل موارد زیر می‌باشند: دیابت قندی تیپ ۲ ; اختلالات لیپید ; چاقی ; گلوکوم زاویه باز ; COPD ; سرطان سینه ; سرطان کولورکتال ; سرطان دهانه رحم ; سرطان پروستات ; سرطان پوست ; هیپوتیروئیدی علاوه بر موارد پیشگفت ، تستها و آزمایشاتی که جهت انجام غربالگری بیماری‌ها بکار می‌روند نیز باید شرایط و معیارهایی به شرح زیر داشته باشند: ۱. بتوانند بیماری را در مرحله نهفته و قابل برگشت و قابل علاج کشف کند. ۲.حساسیت و ویژگی بالا داشته باشد. ۳. در دسترس و ارزان باشد. ۴. برای درخواست روتین و معمول مناسب باشد ( بیمار پذیرش انجام آن را داشته باشد) ۵.مبتنی بر شواهد علمی‌و دقیق باشد.  سوال دوم: فواصل انجام آزمایشات و سن شروع و پایان غربالگری چگونه تعیین می‌شوند؟ فواصل انجام آزمایشات با توجه به پروتکل‌های استاندارد موجود و نیز وجود یا عدم وجود عوامل خطر ایجاد بیماری در فرد تعیین می‌شود. 
سوال سوم: نحوه انجام غربالگری در افراد پرخطر و بدون خطر چه تفاوت‌هایی دارد؟ بطور کلی هر چه تعداد عوامل خطر بیماری بیشتر باشد غربالگری از سن پایین تری شروع شده ، فواصل بین انجام تست‌ها کمتر شده و غربالگری در سن بالاتری پایان
می‌پذیرد. سوال چهارم: مراجع معتبر تعیین روش غربالگری سلامت عمومی‌در دنیا کدام سازمان‌ها هستند؟ سازمانهای معتبری در دنیا پیشنهاد دهنده و مرجع ارائه اصول و روش‌های انجام غربالگری سلامت عمومی‌هستند. این سازمان‌ها با انجام تحقیقات
وسیع و گسترده و مستمر به صورت evidence-based راهنما‌های خود را در مورد غربالگری بیماریها در دسترس قرار می‌دهند و بسته به نوع بیماری، به صورت دوره ای راهنماهای خود را بازنگری می‌کنند. آخرین  guidelineهای این سازمانها در وب سایت خودشان به صورت آنلاین در دسترس می‌باشند. مهمترین و معتبرترین سازمانها و مراجع در زمینه غربالگری بیماری‌ها به شرح زیر هستند:
US Preventive Service Task Force ( UPSTF)
Canadian Task Force on Preventive Health Care ( CTFPHC)
American Cancer Society (ACS)
American Diabetes Association (ADA)
National Cholesterol Education Program (NCEP)
نوشته شده توسط دکتر کیوان کرمی‌فر