جو ایمنی، فرهنگ ایمنی و رهبری ایمنی (تفاوت و ارتباط) 
تعداد بازدید : 4977
جو ایمنی چیست؟
جو (climate) همان فضایی است که برای رشد نیاز است. مثل آب و کودی است که هر بار به یک گیاه می دهیم تا رشد کند. به عبارتی جوایمنی ارزش درک شده از ایمنی در یک نقطه خاص زمانی است. بنابراین، ما می توانیم از جو ایمنی به عنوان "خلق و خوی" سازمان در آن زمان استفاده کنیم. جو ایمنی آن چیزی است که کارگران در یک زمان خاص نسبت به ایمنی تجربه می کنند.
از آنجا که جو ایمنی مثل یک گرفتن عکس از وضعیت ایمنی در یک نقطه زمانی است در نتیجه می تواند به سرعت در طی روز، هفته و زمان تغییر کند. به عنوان مثال، ممکن است بعد از اجرای یک برنامه مدیریت ایمنی جدید، یا بعد از یک حادثه وضعیت ایمنی افزایش یابد. در صورتی که این بالا رفتن سطح جوایمنی در طول زمان ادامه یابد، می تواند منجر به تغییر در فرهنگ ایمنی شود که امری پایدار است و می توان آن را به یک فیلم طولانی تشبیه کرد.
از آنجا که جوایمنی در یک نقطه خاص از زمان، نگرش به ایمنی را مورد توجه قرار می دهد، یک شاخص مفید برای اندازه گیری عملکرد ایمنی است. اندازه گیری فرهنگ ایمنی معمولاً با استفاده از بررسی روی کارکنان یا بحث های تیمی انجام می شود.
فرهنگ ایمنی چیست؟
فرهنگ(culture) بستر رشد و به معنای محل پرورش می باشد. فرهنگ مثل حکم خاک را برای یک گیاه دارد. در نتیجه فرهنگ ایمنی بستری با شرایط ایمن برای کار و زندگی است. به عبارتی فرهنگ ایمنی، در بردارنده ارزش قرار داده شده برای ایمنی است و میزانی مسئولیت شخصی افراد در یک سازمان را برای ایمنی نشان می دهد. فرهنگ ایمنی اغلب به عنوان «شخصیت» یک سازمان و به عنوان یک ارزش مشترک ایمنی توصیف می شود و امری نسبتاً پایدار است.
فرهنگ ایمنی فقط یکی از جنبه های فرهنگ کلی یک سازمان است. فرهنگ در هر کجا که گروههایی از افراد برای دستیابی به یک هدف مشترک با هم کار می کنند به طور طبیعی شکل می گیرد.
فرهنگ سازمانی نامرئی است زیرا بیشتر مردم آگاهانه از این اشتراك عقاید و پیش فرض هایی که بر رفتار آنها تأثیر می گذارد آگاه نیستند.
نمونه ای کسب تجربه فرهنگ ایمنی، هنگام شروع کار جدید است در یک سازمان است. در ابتدا به عنوان یک عضو جدید، در ابتدا سعی می کنید درک درستی از اقدامات ایمنی در سازمان خود کسب کنید. همچنین شما در ابتدا با قوانین کتبی، رویه ها و آموزش راهنمایی می شوید. شما همچنین ممکن است به همکاران و رهبران سازمان خود نگاه کنید و ببینید چه می گویند و چگونه عمل می کنند. براساس این اطلاعات و مشاهدات شما درکی از فرهنگ ایمنی سازمان خود به دست می آورید.
فرهنگ ایمنی مثبت وقتی وجود دارد که کارکنان اهمیت ایمنی را درک کنند و رفتارهای ایمنی مثبت نشان می دهند. نمونه هایی از رفتارهای ایمنی مثبت شامل پوشیدن تجهیزات حفاظت شخصی (PPE) بدون درخواست مکرر، ارزیابی خطرات برای همه مشاغل و گزارش همه حوادث می باشد.
اگر سازمان دارای فرهنگ ایمنی منفی است، ایمنی ممکن است غیر ضروری به نظر برسد و می تواند کارکنان را به سمت اقدامات ضعیف ایمنی سوق دهد. رفتارهای ایمنی منفی شامل استفاده از میانبرها و یا نادیده گرفتن خطرات ایمنی است.
رهبری ایمنی چیست؟
رهبری (leadership) موتور محرک جهت تغییرات مثبت در سازمان است. رهبران مثل باغبانی هستند که از گیاهان نگهداری می کنند و آب و کود را برای آنها فراهم می کنند. رهبران ایمنی تعهد جدی به ایمنی نشان می دهند، آنها درگیر بحث ایمنی می شوند و الهام بخش دیگران می شوند تا رفتارهای ایمنی مثبت داشته باشند. رهبران ایمنی می توانند در همه سطوح مدیران یعنی از سطوح ارشد، مدیران میانی تا رهبران غیر رسمی در بین کارگران حضور داشته باشند.
رهبران در هر سازمانی مهم هستند زیرا از نظر آنها با برنامه ریزی و نظارت بر کار کارکنان موجبات هدایت و داشتن رفتارهای ایمن آنها را فراهم می کنند. آنها همچنین با پاداش، الهام بخشی و الگو شدن خود انگیزه لازم برای کارکنان را برای دستیابی به اهداف فراهم می کنند.
آنها در صورتی که بر این امر استوار باشند می توانند بر جو ایمنی و در طی زمان بر فرهنگ ایمنی تأثیر بگذارند. پس می توان گفت رهبر کسی است که با کمک دیگران یک جو ایمن و در نهایت فرهنگ ایمن را می سازد.
قرارگیری همه عوامل در کنار هم
اگر رهبران ایمنی تعهد جدی نسبت به ایمنی نشان دهند، به کارمندان انگیزه می دهند و یک الگوی مثبت می شوند و این امر وضعیت جوی ایمنی را بهبود می بخشد. اگر این امر و تلاش های مرتبط ادامه یابد، با گذشت زمان باعث می شود افراد اعتقادات و ارزشهای عمیق خود را درباره ایمنی ارزیابی کنند و فرهنگ ایمنی مثبت ایجاد یا تقویت شود و در نهایت رفتارهای مثبت ایمنی از کارکنان بروز خواهد کرد. یعنی رهبری ایمنی در کوتاه مدت بر جو ایمنی و در دراز مدت بر فرهنگ ایمنی تاثیر زیادی خواهد داشت.
رهبری ایمنی>> جو ایمنی>> فرهنگ ایمنی>> رفتارهای ایمنی
ارسالی از: مهندس مهدی علی گل
حق کپی محفوظ است.
مرکز تخصصی طب کار آسا